Kafana je vekovima u Srba institucija koja se ceni i poštuje. U kafani se raduje, tuguje, slavi i žali, dogovaraju poslovi, sklapaju ugovori. Dovoljno je znati da je prva kafana u svetu nastala u 16. veku, u Beogradu.

Leskovac je u svom Zlatnom dobu prema zvaničnim podacima iz 1928. godine, imao 5 hotela, 2 bifea i čak 58 kafana, a u tu brojku nisu ulazile vinarsko-podrumske radnje.

Drugi podaci, doduše nezvanični, govore da je Leskovac imao čak 105 kafana 1931. godine.

Ovo je kratka priča o kafanskom životu našeg grada između dva svetska rata.

Broj kafana u Leskovcu je bio toliko da se lako mogla napraviti podela između otmenih i manje otmenih. Najuglednije kafane nalazile su se u okviru hotela, a prva među jednakima bila je Kasina u okviru hotela Solun.

Leskovčani su najviše voleli male, porodične ćevabdžinice-kafane, a u samom centru grada, kod Spomenika, takve radnje su držale čuvene porodice Bure i Gurman.

Čak su i stranke imale svoja zborna mesta. U Trenkinoj kafani su se skupljali radikali, a u Litrićevoj demokrate. Kafane su služile i kao prva pozorišta i bioskopi. U leskovačkim kafanama nastupale su veličine poput Žanke Stokić i Dobrice Milutinovića.

Nije tajna da su se pojedine noću pretvarale i u javne kuće. Najviše ih je bilo na potezu od Kudeljne do Drvene pijace, o čemu svedoči jedan izveštaj Leskovačkog glasnika objavljen 7. septembra 1928. godine:

„I Leskovac ima jedan svoj Dorćol za svoje maratone, a to je Drvena pijaca, u čijim se kafanama provode orgije sa razvratnim ženskinjem svake bogovetne noći, ne vodeći ni najmanje računa da tu ima familijarnih kuća, koje to urlikanje nisu dužne slušati po cele noći. Jer našem Leskovcu nije stalo do toga kulturnog dobitka što se zove Šantan.”

Istorija nas uči da su kafane bile centralna mesta društvenog života Leskovca. Sa svim svojim dobrim i lošim stranama, ona je bila mesto sastanka ljudi. Danas toliko kafana nema, jer smo otuđeniji nego ikada. Zato, moramo se vratiti sebi, moramo se vratiti kafanama!