Le-p (2)
CRKVA U CRKVICI

      Ime je to koje može da odredi mnogo toga u našim životima. Ljudima su nekada davana imena sa razlogom i značenjem te su često karakteristike pripisane imenu, prelazile i na samog čoveka.

Nazivi mesta nisu izuzetak od ovog pravila.

U zavisnoti od položaja, visine ili plodnosti naša sela su dobijala različite nazive.

Kada pogledamo naslov ovog teksta, možemo vrlo lako zaključiti po čemu je nazvano ovo malo naselje u opštini Bojnik.

      Do sela Crkvica nije teško doći. Put je dobar, a dodatno je oplemenjen šumarcima i dolinama koji obasipaju put do Crkvice sa svih strana. Poučeni pređašnjim iskustvom, obilazaka crkava u opštini Bojnik, očekivali smo da crkvu nije teško naći.

I nije bilo, ali je naša ekipa ipak pomalo zalutala.

Obratili smo se lokalnom stanovništvu koje nas je uputilo na groblje, pored glavnog puta, koje smo već bili prošli. U moru spomenika koji svedoče o postojanosti stanovništva u ovom kraju, pomalo ukopana crkva ili ako hoćete crkvica, nije u potpunosti primetna.

Po ulasku na kapiju groblja vidi se mala crkva o kojoj već na prvi pogled može da se kaže da meštani vode računa. Fasada crkve je poptuno obnovljena, ukrašena je sa nekoliko svodova pre samog ulaza, a iznad malih drvenih vrata, nalazi se skromna kamena tabla koja onima koji ne znaju, sugeriše da je crkva posvećena Krstovdanu.

Pored naziva praznika stoji i datum 27.9. Zašto je to tako? Odgovor nije toliko jednostavan koliko se čini na prvi pogled, i to svakako nije samo puko označavanje datuma.

Velika većina vernika obeležava Krstovdan 18. januara po gregorijanskom, odnosno 5. januara po julijanskom kalendaru. Taj praznik u prvom mesecu godine posvećen je  prvim hrišćanima koji su primili veru.

Praznik se vezuje za Bogojavljanje i krštenje Isusovo te za svetog Jovana Krstitelja koji je Sina Božijeg krstio u reci Jordan. Ovaj Krstovdan u kalendaru nije označen crvenim slovom.

Po svemu sudeći „značajniji“ praznik je onaj koji u septembru mesecu proslavljaju meštani Crkvice, jer je on označen crvenim slovom. Dvadeset i sedmog septembra po gregorijanskom i četrnaestog po julijanskom kalendaru obeležava se Krstovdan koji je posvećen pronalaženju Časnog Krsta na kome je Gospod razapet.

Mudri meštani ovog bojničkog sela, znali su da lako može doći do zabune oko praznovanja Krstovdana pa su se tom logikom vodili i stavili datum iznad ulaza u crkvu.

Crkva u Crkvici podseća građom na kuću, na dom i upravo je tako i sređena, kako spolja tako i iznutra. Crkva zrači jednostavnošću od koga se dosta pobeglo u celokupnom hrišćanskom svetu danas.

Još jedna karakteristika okoline same crkve jeste velelepna grobnica, posvećena sada se već ne zna kome, koja stoji uz samu crkvu. Iako postoji ploča novijeg datuma na kojoj jasno piše da je grobnica posvećena roditeljima, imena su pomalo izbledela i teško su uočljiva. Samo zdanje nalikuje na već ostarelu damu koja sa ponosom drži svoje godine i koja pored starosti odbija da se preda zubu vremena.

Grobnica ima kupolicu kao kod pravoslavnih crkvama u Vojvodini, koje su primile deo stila zapadnog hrišćanstva. Vrata su zelena, teška, metalna a iznad njih se izdižu dva kamena krsta.

Grobnica ostarela, ali uspravna i potpuno obnovljena crkva daju čoveku oseaćj proživaljavanje dva skroz različita vremenska perioda istovremeno. Stoje jedna uz drugu, svaka svedoči o svom vremenu i postojanju, negiraju se, ali i dopunjuju.

     Poseta Crkvici donela je novu svežinu našoj ekipi. Osim prelepog krajolika kojim može da se podiči čitava opština Bojnik, crkva u Crkvici podsetila nas je koliko je groblje značajno mesto. Koliko crkva pripada groblju i groblje crkvi. Bez smrti i groba ne bi bilo ni ponovnog rođenja, a samim tim ni hrišćanske vere.

Neretko se događa da naši ljudi izbegavaju ova mesta iz nekih sujeverja ili ko zna čega. Jovan Jovanović Zmaj je na takva sujeverja dao odgovor u pesmi posvećenoj Đuri Jakšiću, Svetli grobovi. Kako kaže u tim stihovima :

- Ta uvek smo mi na njemu

Groblje j’ zemlja kom se hodi;

Groblje j’ voda kom se brodi;

Groblje – vrti i gradine;

Groblje – brda i doline,

Svaka stopa:

Grob do groba.

Zato neka vas put nanese u Crkvicu, a tamo ćete se nadihati čistog vazduha, napiti bistre vode, a kada to uradite svratite i do ondašnje crkve opkoljene spomenicima. Možda će vas ta tišina i taj hladni kamen podsetiti šta hrišćanstvo zaista jeste.

Ovaj tekst je napisan u okviru projekta „Duhovna vertikala opštine Bojnik“, koji naše udruženje realizuje u saradnji sa opštinom Bojnik.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *